Kanun önündeki kadınlara ne kadar eşit?

30 yıl önce, Çin başkenti Pekin, kadın hakları mücadelesinde yeni bir çağın başlangıcı olarak ilan edilen bir toplantıya ev sahipliği yaptı.

Eylül 1995’te, 189 ülkeden politikacılar, aktivistler, akademisyenler ve hükümet dışı örgütler, kadınları güçlendirmek ve cinsiyet eşitliğini garanti etmek için küresel bir eylem planı hazırlamak için Pekin’de bir araya geldi. Bu, Birleşmiş Milletler tarafından düzenlenen dördüncü dünyanın kadın konferansıydı.

Kadın eğitimi, sağlığı, işgücünün katılımının ve karar mekanizmalarının katılımının tartışıldığı toplantıdan son derece önemli bir metin tartışıldı: Pekin Bildirgesi ve Eylem Platformu. Bu beyan ile ülkeler “türe göre tüm yasaları iptal etme” sözü verdiler.

Bununla birlikte, son 30 yılda dünyanın önemli bir yerinde, kadınlar ve kızlar henüz yasaları olan erkeklerle aynı değildir. Ayrıca, yasaların cinsiyet eşitliği ilkesi ile hazırlandığı ülkelerde bile, kadınlar iş dünyasında, evde ve sosyal yaşamda eşit koşullar sağlamazlar.

Eşitlik Örgütü Eşitliği Şimdi, “Kelimeler ve Eylemler: Pekin+30 Revizyon sürecinde, hükümetlerin” 8 Mart Uluslararası Kadınlar Günü’nün altıncı baskısını sürdürme hakkına sahip yıllık raporun altıncı baskısını dikkate almasını sağladı. Raporda, ülkelerin yasal alandaki kadınların eşitliği için uygulamaları, yasaları ve eksiklikleri tartışılmaktadır.

Verilere göre, dünyanın dört bir yanındaki kadınlar erkeklere sunulan hakların sadece üçte ikisine sahip olabilirken, ülkeler kadınlara 30 yıl önce sözlerinden farklı olarak eşit fırsatlar sunmaya devam ediyor.

Buna ek olarak, cinsiyet eşitliği yasalarının tam olarak uygulanması için gerekli sistemlerin yüzde 40’ından azı kullanılmıştır.

İlişkinin yazarlarından biri olan Antonia Kirkland, kadın ve kız çocukları, Pekin platformu ve insan hakları için diğer uluslararası taahhütler bağlamında sivil, politik, ekonomik, sosyal ve kültürel hakların tam korunmasını hak ediyor.

Hiçbir ülke hedefine ulaşmadı, bazı ülkeler azaldı

Rapora göre, 1995 yılında Pekin Platformunun benimsenmesinden, kadınlara karşı yasal ayrımcılığın ortadan kaldırılmasında yapıldı, hiçbir ülke hala cinsiyet ayrımcılığı sağlayan yasaları tamamen ortadan kaldırma hedefine ulaşmadı.

Buna ek olarak, zorlukla kazançların endişe verici bir düşüşü var, bu da kanunun kendisi de dahil olmak üzere kadın haklarında bir düşüşe yol açıyor.

Kayıt kaydı konuları arasında kürtaj hakkı, evlilikte cinsel şiddet, asgari evlilik yaşı ve kadınlara yönelik şiddet bulunmaktadır. Buna ek olarak, Türkiye bir düşüş kaydeden ülkeler arasında düşünülmektedir.

“Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi azaldı”

Raporun yazarlarına göre, hükümetlerin Pekin’de imzalanan sözleşmenin bir parçası olarak kadın haklarını uygulamak için benimseyebilecekleri somut önlemlerden biri, uluslararası insan hakları anlaşmalarını onaylamaktır.

Bu bağlamda Türkiye, 2011 yılında İstanbul’da düzenlenen Avrupa Konseyi Bakanları Komitesi’nde uluslararası bir sözleşmenin imzasıydı. Genellikle “İstanbul Kongre” olarak bilinen bu belge, kadınları şiddetten korumak ve cinsiyet eşitliğini garanti etmeye hazırlanan insan hakları üzerinde uluslararası bir anlaşma idi. Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği’nin 46 üyesinden 45’i sözleşmeyi imzaladı.

Ancak Türkiye, 2021’de İstanbul Konvansiyonundan cumhurbaşkanının kararnamesi ile çekildiğini duyurdu. Hükümet yetkilileri, sözleşmenin “sosyal değerlerle uyumlu olmadığını” ve bazı makalelerin aile kurumunu zayıflattığını söyledi.

Raporda, Türkiye’nin hamlesi kadın haklarına ilişkin yasal düzenlemeler açısından bir düşüş olarak kabul edilmektedir. Türkiye, ABD, Hindistan, Çin ve Kore, Çin Demokrat Halk Cumhuriyeti, İran, Niue, Palau, Tonga, Somali ve Sudan’a ek olarak benzer uluslararası anlaşmalara katılmayan ülkeler arasındadır.

Reklam

Çift yaş, kürtaj, aile içi şiddet ve diğer alanlarda düşüş

İlişkinin ilişkisinin başlığı Abd– Polonya Vezik Dominik CumhuriyetiYasal değişiklikler tabloda tartışılmaktadır. 2022’de Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nin kararının ardından, yaklaşık 50 yıldır geçerli olan anayasa kürtaj hakkının çözümü bu başlıktaki en önemli örneklerden biridir. Bunu, Polonya’da kusur veya tedavi edilemez hastalık durumunda kürtaja izin veren yasal anlaşmanın 2021’de iptal edildiği kararı, bu nedenle Polonya’da hamile bir kişinin veya sağlık veya tecavüz ve ensestin hayatı olmadıkça hamileliğin sonu tamamen yasaklanmıştı.

Rusya2022’de, 2024’te LGBTQ+ ilişkilerinin yasağı, 2024’te, “çocuksuz yaşam tarzının” teşvik edilmesini yasaklayan “propaganda karşıtı” mevzuatının benimsenmesi yasal alanda bir regresyon olarak kabul edilmektedir.

Dominik CumhuriyetiAyrıca kürtaj yasağını uygulamaya devam ediyor, aynı zamanda evlilikte cinsel şiddete yönelik yaptırımları azaltmak ve “cinsel aktiviteye dayalı değil” rızasını aramak yerine bir etiket faturasını etiketleyen bir tasarıya yaklaştı.

DerhalKadınların sünnetini önleyen bir yasaya karşı bir yasa tasarısı sunulduğu bildirilmiştir. IrakMinimum evlilik yaşını azaltmayı öneren bir yasa tasarısının Ocak 2025’te Temsilciler Konseyi tarafından onaylandığı unutulmamalıdır.

Reklam

Kadınlara yönelik şiddete yönelik yasaları gevşeten ülkeler arasında Bolivya Geliyor. Ülkedeki kadınlara yönelik şiddete karşı yasal gardiyanları değiştirmek ve zayıflatmak için masada bir dizi yasa.

ArjantinliKadın Bakanlığı’nda, türe dayalı şiddet politikaları için bütçeye ciddi kesintiler getirirken, Güney Kore İlgili bakanlık onu tamamen kaldırmayı planlıyor.

İstanbul Sözleşmesinden Türkiye Ayrıca bu başlıkta değerlendirildi.

AfganistanTaliban’ın gücünün ele geçirilmesinde titiz kısıtlamalar uygulandı; Kadınların ve kızların kamusal yaşam, eğitim ve işlere katılımının büyük ölçüde yasak olduğu unutulmamalıdır.

Reklam

Açıkça cinsiyet ayrımcılığı ile ilgili yasalar

Öte yandan, birçok ülkede açıkça var olan yasalar. Bu ülkelerin başında Sudan– Suudi Arabistan Vezik Yemen gelen.

Örneğin, Suudi Arabistan yasalarına uygun olarak, kadınlar “eşlerine makul bir düzeyde itaat etmelidir. Ayrıca, bu yasalar” erkekleri “eşleriyle seks yapma hakkını kabul eder. Sonuç olarak, bir eş “meşru bir mazeret” olmadan seks yapmayı veya kocasıyla seyahat etmeyi reddederse, finansal destek alma hakkını kaybedebilir.

Buna ek olarak, erkekler eşlerini koşulsuz ve tek taraflı olarak boşanabilirken, kadınlar mahkemeye boşanma başvurusu yapmak zorundadır. Buna ek olarak, Dünya Bankası’na göre Suudi Arabistan, kadınlar ve erkekler için farklı boşanma kurallarına sahip 45 ülkeden sadece biri.

Bahmal Vezik HindistanDüğün tecavüzüne de izin verilirken, Kuveyt Vezik LibyaBir tecavüzcü kurbanla evlenerek cümleden de kurtulabilir.

Reklam

Çeşitli ülkelerde, kadın banka hesaplarını, kredileri ve aile şirketlerindeki çalışmalarından yararlanma fırsatlarını sınırlayan yasalar da vardır. Örneğin, KamerunBir adamdaki bir adam, tüm kişisel mülkünün yönetimini kontrol edebilir ve eşinin onayı olmadan ortak mallarını satabilir veya ipotek edebilir. ŞiliKadınlar benzer ayrımcı kurallarla karşı karşıyadır.

Dünya Bankası, 139 ülkede çocukluk evliliğini yasaklayan yeterli mevzuat olmadığını belirtmektedir. Örneğin AbdÇocukluk evliliğine karşı federal yasa değil ve 37 eyalet hala bu uygulamaya izin veriyor. Bangladeş– Kötülük– Pakistan Vezik Tanzanya Bir çocukla evlenebilen ülkeler.

İlerleme kaydeden ülkeler

Rapor, cinsiyet ayrımcılığı yasalarının değişmesinde veya kaldırılmasında ilerleme kaydeden birkaç ülkeyi vurgulamaktadır. Bunlar şunları içerir:

Zambiya: 2023 yılında yayınlanan yasa ile ülke, evlilik yaşını 18 olarak istisnasız olarak belirledi.

Reklam

Kolombiya: 2024 yılında ülke, minimum evlilik yaşını istisna olmadan 18 olarak kuran yeni bir yasa yayınladı.

Sierra Leone: 2023’te işyerindeki türe dayalı ayrımcılığı yasaklayan bir yasa ve 2024’te çocukluk evliliğini yasaklayan bir yasa yayınladı.

Özbekistan: 2023’te, cinsiyete dayalı şiddete karşı bir yasa vardı ve ekonomik taciz ve psikolojik şiddetin yanı sıra diğer ilerici hükümler.

Ürdün: 2023’te, kadınların endüstriyel işlerde çalışmaları üzerindeki kısıtlamaları kaldırdı.

Reklam

Azerbaycan ve Umman: Tehlikeli işlerde kadınların çalışması üzerindeki kısıtlamaları kaldırmıştı.

Umman: 50 günlük ücretli iznini 98 güne çıkarmıştı, hamile çalışanların işten çıkarılmasını yasakladı ve yedi günlük ücretli babalık izni getirdi.

Güney Afrika: Mahkeme, 2023’te doğuran anneleri doğuran ve ebeveynlerden babalara sadece 10 günlük izin verilen yasal izin hükümlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verdi.

Singapur: 2019’da ceza hukukunun reformu konusundaki yasaya tecavüze karşı dokunulmazlığı ortadan kaldırdı.

Reklam